وبلاگ اطلاعات فنی و علمی
برق و صنعت فرامنطقه-= حفاظت در برابر صاعقه =-
صاعقه به عنوان یک عامل مخرب، پدیده بسیار پر انرژی میباشد. در هنگام صاعقه هزاران مگا ژول انرژی در یک لحظه آزاد میگردد. وقتی این مقدار را با چند میلی ژول انرژی لازم برای آسیب به سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی حساس متصل به شبکه مقایسه کنیم، لزوم محافظت از شبکه در برابر صاعقه بیشتر نمایان میگردد.
صاعقه میتواند باعث خرابیهای مختلفی در سیستم گردد که شامل :
- صدمات جانی در اثر ولتاژهای گام و تماس
- صدمات فیزیکی به خاطر اثر مکانیکی، حرارتی، شیمیایی و یا انفجار
- از کار افتادگی وسایل وتجهیزات الکتریکی و الکترونیکی
سیستم های حفاظت در برابر صاعقه به دو بخش زیر تقسیم می گردند :
1- حفاظت خارجی External Protection
هدف از حفاظت خارجی، نصب سیستم صاعقهگیر به منظور جلوگیری از اصابت مستقیم صاعقه به دکل مخابراتی، ساختمانها و محیط پیرامونی آن می باشد.
2 – حفاظت داخلی Internal Protection
آسیبهای ایجاد شده در سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی به سبب اثرات الکترومغناطیسی صاعقه میباشد که به صورت شوکهای هدایت شده ، القایی و تشعشعات امواج الکترومغناطیسی ظاهر میشوند.
بدین ترتیب تاثیر مخرب تخلیه جریانهای ناشی از اصابت مستقیم و یا غیر مستقیم صاعقه ، سبب القاء جریان الکتریکی برروی کابلها و کلیه سرویسهایی که به نوعی هادی جریان الکتریکی می باشند ،خواهند شد.
یکی از راههای مقابله با این اثر نصب تجهیزات حفاظت دربرابر اضافه جریانهای ناگهانی (SPD) یا همان ارستر های هماهنگ شده است.
-= سیستم زمین =-
در دنیای امروزی با پیشرفت روز افزون علم و فناوری استفاده از تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی افزایش چشم گیری داشته است و در اکثر موارد ناگزیربه استفاده از این قبیل تجهیزات هستیم.هر چه دقت این دستگاه ها بیشتر می گردد به همان میزان حساسیت آنها به نوسانات ولتاژ و جریانهای خطا نیز افزایش می یابد.
سیستم زمین به عنوان جزء حیاتی سیستمهای الکتریکی، نقش بسزایی در تامین ایمنی و کارکرد صحیح و موثر تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی داشته و میبایست بطور اصولی و مهندسی مورد بررسی و طراحی قرار بگیرد. به دلیل تاثیر بالایی که طراحی و اجرای صحیح سیستم زمین در افزایش کارایی تجهیزات و حفظ ایمنی پرسنل دارد، استانداردهای متعددی در این زمینه منتشر شده که از آن جمله میتوان بهIEEE 1100 ،IEEE80 ،IEEE142 ، BS7430 و IEC62305-4 اشاره نمود.
تعریف سیستم زمین:
خاصیت رسانایی خاک باعث شد تا جرم زمین بطور قرار دادی به عنوان نقطهای با پتانسیل مرجع صفر در نظر گرفته شود، بطوریکه پتانسیل الکتریکی آن در نقاط مختلف، صفر باشد. اگرچه این حالت تنها تحت شرایط ایدهآل رخ میدهد ، ولیکن بدلیل حجم و وسعت زیاد خاک زمین، قابل اعمال میباشد. همچنین خاصیت هدایتی خاک میتواند شرایط مناسبی را جهت تخلیه جریانهای الکتریکی و الکترواستاتیکی ایجاد کند.دسترسی به این جرم زمین از طریق ایجاد اتصال مستقیم الکتریکی با خاک، امکان پذیر میباشد. ایجاد هرگونه اتصال الکتریکی با خاک را تحت نام الکترود زمین میشناسیم و به کلیه اجزای تشکیل دهنده الکترود و اتصال آن به تجهیزات و بخشهای مختلف هادی، سیستم زمین میگوییم
بطورکلی هر سیستم زمین، به منظور برآورده کردن نیازهای زیر اجرا میگردد:
§ صاعقه و جریان اتصال کوتاه: سیستم زمین در اینگونه موارد محلی برای انتشار و تخلیه جریانهای ناشی از صاعقه در زمان اصابت مستقیم آن و همچنین مسیر عبور جریانهای اتصال کوتاه میباشد تا بدین وسیله، از تجهیزات الکتریکی دربرابر آسیبهای احتمالی چون ایجاد قوس الکتریکی ، آتش سوزی و همچنین افزایش دما بر اثر عبور جریان اتصال کوتاه، حفاظت نماید.
§ ایمنی افراد: سیستم زمین میبایست جریانهای ناشی از اصابت صاعقه و جریانهای اتصال کوتاه را به نحوی هدایت نماید که هیچ شخصی در معرض پتانسیلهای گام و تماس خطرناک قرار نگیرد.
§ حفاظت تجهیزات: سیستم زمین میبایست با فراهم آوردن یک مسیر با امپدانس پایین، میزان اختلاف پتانسیل نقاط مرجع سیگنال را به حداقل برساند، تا از مدارات الکترونیکی در برابر اغتشاشات و منابع نویز محافظت نماید.
ایجاد نقطه مرجع: سیستم زمین به عنوان یک سطح گسترده هادی می تواند به عنوان نقطه ای با پتانسیل مرجع صفر درنظرگرفته شود. بطور کلی، متناسب با اهداف ذکر شده فوق، سیستم زمین را به دو نوع، دسته بندی نمودهاند:
§ سیستم زمین حفاظتی
§ سیستم زمین الکتریکی
سیستم زمین حفاظتی جزو مدار الکتریکی نبوده و تنها تحت شرایط خطا، از آن جریان عبور خواهد نمود. در صورتیکه سیستم زمین الکتریکی بخشی از مدار الکتریکی بوده و این احتمال وجود دارد که در شرایط کار عادی تجهیزات نیز حامل جریان الکتریکی باشد.
صرفنظر از نوع زمین کردن، شبکه زمین می تواند برای هر دو نوع زمین کردن الکتریکی و حفاظتی استفاده شودو. تمامی تعاریف و پارامترها در هر دو نوع مشابه است.
چنانچه کیفیت اتصالات زمین به حد کافی مناسب نباشد با خطرات جدی زیر روبرو خواهیم شد :
· تلفات انسانی و یا جراحات شدید
· تخریب تجهیزات الکتریکی
· عدم انتقال صحیح اضافه ولتاژهای گذرا ، پایدار و موقت به سیستم زمین
-= بسته ارت =-
طراحی و تولید این بسته با هدف به روز نمودن، استانداردسازی و استفاده از مواد مصالح مناسب در اجرای سیستم زمین می باشد.
برابر با استانداردهای روز دنیا استفاده از زغال و نمک مجاز نبوده و استفاده از بنتونیت نیز به تنهایی کافی نمی باشد. از سویی دیگر کلیه اتصالات دفنی باید از نوع جوش احتراقی یکپارچه را ایجاد نماید.
ویژگی های این بسته شامل:
1. صفحه مسی باخلوص 99 درصد و ابعاد مناسب مطابق با استاندارد.
2. سیم مسی که به عنوان هادی زمین بوده و از طریق جوش احتراقی به صفحه مسی اتصال داده شده است.
3. دریچه بازدید به همراه شینه ارت
4. مواد کاهنده earth pat
کلیه اقلام بسته بندی شده و آماده ارسال و اجرا می باشد.
مواد پلیمری تقویت شده، نوع ودرصد خلوص مس در الکترود صفحه ای و سیم مسی نیز از جمله مواردی است که باید مد نظر قرار گیرد.
مزیت استفاده از بسته ارت
1. استفاده از مواد با کیفیت و خلوص بالا
2. جلوگیری از اثرات الکترو شیمیایی و خوردگی در الکترود زمین
3. وجود اتصال جوشی بین سیم هادی و الکترود زمین
4. پایدار نگه داشتن مقاومت سیستم زمین
5. جلوگیری از تغییرات شدید فصلی در میزان مقاومت
6. ایجاد تماس بیشتر و بهتر الکترود با زمین
7. دارای شینه ارت، جهت اندازه گیری میزان مقاومت زمین
استفاده از آن شما را از نظارت مستقیم بر اجرای صحیح سیستم زمین بی نیاز نموده و اطمینان لازم را از اتصال جوشی صحیح و مواد کاهنده مناسب فراهم می نماید.
-= دریچه بازدید =-
طبق استانداردهای مرتبط با مباحث سیستم زمین مانند BS 7430 ، IEEE 80 ، NFC 17-102 ، NFPA 780 ،IEC 62305 تمامی سیستم های زمین بایستی محلی جهت تست و اندازه گیری داشته باشند که این محل باید خاصیت قطع شوندگی داشته و توسط آن بتوان سیستم زمین را از تجهیزات جدا نمود و نیز برای گرفتن انشعاب و هم بندی بقیه سیستم ها ی زمین از آن استفاده کرد.گروه اپرم با هدف رسیدن به موارد فوق در پروژه های اجرایی و نیز رضایت خاطر مشتریان و کارفرمایان محترم اقدام به تولید و عرضه دریچه بازدید با مشخصات زیر نموده است.
1. استفاده از مواد پلیمری تقویت شده
2. توان تحمل بار بیش از 5000 کیلوگرم
3. ابعاد 23*30*30 سانتی متر
4. قابل تراز شدن نسبت به سطح زمین و سنگ فرش های کف سایت
5. دارای شینه ارت 5 سوراخه
-= مواد کاهنده مقاومت زمین =-
مواد کاهنده مقاومت سیستم زمین دستیابی به مقاومت مناسب به هنگام گذر جریان الکتریکی از سیستم های زمین با عملکرد خوب خود فراهم نموده و هدف اصلی سیستم زمین را که همان حفاظت از انسانها و اموالشان می باشد را محقق می سازد. مشخصه ضروری زمین در مباحث سیستم زمین، مقاومت ویژه خاک (اهم متر( است و نشانگر مقاومتی است که در هنگام عبور جریان الکتریکی در هر متر مکعب ایجاد میشود و عوامل متعددی نیز مانند دما، رطوبت و میزان نمک موجود بر روی آن تاثیر گذار خواهد بود.
بنابراین برای کاهش تاثیرات فوق و پایدار نمودن میزان مقاومت، استفاده از مواد earthpatپیشنهاد می گردد. این مواد، رسانایی زمینی را که در آن الکترودهای سیستم زمین کوبیده شده اند افزایش داده و در نتیجه کاهش چشمگیر مقاومت خاک حاصل می گردد. از دیگر مزایای این مواد می توان به قدرت بالای جذب و نگهداری رطوبت اشاره کرد. همچنین قدرت چسبندگی زیاد این مواد غیر خورنده به الکترود یکی از دیگر از برتری های این مواد نسبت به مواد کاهنده های قدیمی حجم کم و تاثیر زیاد است که این باعث حمل و نقل و استفاده آسانتر مواد می شود.
استفاده از مواد earthpat درمناطق سنگی، خشک و کوهستانی پیشنهاد می گردد و نیز از آن می توان به راحتی برای احیاء مجدد سیستم های زمین موجود استفاده نمود و همین امر موجب کاهش قیمت تمام شده در پروژه ها گشته و راحتی اجرای آن را نیز مقرون به صرفه می نماید. مواد earthpat به دلیل ماندگاری بالا از ایجاد تغییرات شدید مقاومتی که به دلیل پدیده تغییر فصول می باشد جلوگیری کرده و درکاهش شدید مقاومت سیستم زمین بسیار تاثیر گذار است.
· این محصول خطرناک و آلاینده نمی باشد.
· بهترین زمان مصرف: حداکثر 2 سال پس از تاریخ تولید
· در معرض مستقیم نور آفتاب قرار نگیرد.
· قبل از مصرف گالن را تکان دهید.
این مواد در سه نوع پودری ، ژله ای و احیا کننده به بازار عرضه شده و دارای قابلیت های متفاوتی می باشند.
-= میله های ارت =-
تزریق و دفع جریان های خطا در یک سیستم زمین بر عهده الکترودها می باشد.یکی از متداول ترین و مناسب ترین نوع الکترود های عمومی میل ها هستند . میل های ارائه شده توسط این گروه مطابق با استاندارد های روز دنیا بوده و از جنس فولاد مقاوم در برابر ضربه و به صورت کاپر باند ساخته می شوند . روکش مسی باعث افزایش عمر میله و بالا بردن مقاومت آن در برابر خوردگی می شود . میل ها عموما بصورت دو سر رزوه ساخته می شوند و برای افزایش طول میله ها از کوپلر و سر ضربه خور استفاده می شود
میل های ارائه شده به همراه سر ضربه خور و کوپلر می باشند
-= جوشکاری احتراقی =-
بهترین نوع اتصال برای اتصالات زیر زمینی در سیستم های زمین ، استفاده از جوش احتراقی است.ایجاد اتصال مناسب ، مقاومت در برابر خوردگی ، طول عمر بالا و سهولت در اجرا از مزایای جوش احتراقی می باشد . جوش احتراقی بر روی انواع هادیها با استفاده از قالب های مخصوص و پودر جوش انجام می پذیرد
عملیات جوش احتراقی طی مراحل زیر انجام می شود
الف - ابتدا قالب مناسب را بر روی هادیهای مورد نظر ببندید
ب - دیسک ( پولکی ) آلومینیومی را در محل مناسب و بر روی حفره انتهایی قالب قرار دهید
ج - پودر جوش مورد نیاز برای اتصال را درون مخزن قالب بریزید
د - استارتر ( چاشنی ) احتراقی را بر روی پودر جوش بریزید
ه - برای ایجاد احتراق فندک یا پریموس را نزدیک دهانه قالب گرفته و روشن کنید تا استارتر محترق شود
ی - پس از احتراق ، پودر جوش گرم شده و به دمای احتراق می رسد و در نتیجه آن ذوب شده و از طریق مجرای قالب به محل اتصال می رسد . مواد مذاب موجب اتصال هادی ها می شوند
پس از انجام هر بار جوشکاری ، قالب جوش بایستی توسط اسکریپر و فرچه مویی به دقت تمیز شود تا برای عملیات بعدی آماده شود
پودر جوش
پودر جوشهای گروه آموج در بسته های پلاستیکی ضد آب بسته بندی و عرضه می شوند . بنا به نوع اتصال و اندازه هادی مقادیر پودر جوش متفاوت است . بسته های مختلف پودر در وزنهای 45 ، 60 ، 90 ، 115 و 150 گرمی موجود بوده و امکان تولید دیگر وزن ها نیز وجود دارد.
-= قالب جوش =-
برای ایجاد یک حجم مناسب از مواد مذاب در اطراف هادی ها و نقاط اتصال ، با توجه به نوع هادی و اتصال ، از قالب جوشهای مخصوص از جنس گرافیت استفاده می شود . هر قالب جوش بطور متوسط توانایی انجام 40 تا 50 مرتبه جوش را دارد . شرایط استفاده از قالب در طول عمر آن نقش بسزایی دارد . بطور کلی هر چه فاصله زمانی بین جوشکاریها بیشتر باشد ، بهتر است
لطفا جهت سفارش انواع قالب با ما تماس حاصل فرمایید
-= دستگیره قالب =-
برای باز و بسته کردن قالب های جوش حین عملیات جوشکاری از دستگیره قالب استفاده می شود . نوع دستگیره برای قالب های رایج یکسان است و ساخت دستگیره مورد نیاز برای سایر قالب ها طبق سفارش پذیرفته می شود
-= کیت ابزار جوشکاری =-
برای انجام عملیات جوشکاری ، تمیز کردن قالب و هادی ها قبل و بعد از ایجاد جوش به لوازمی همچون برس ، فرچه ، فندک ، دستکش و پریموس نیاز است . تمام این لوازم درون بسته هایی تحت عنوان کیت ابزار جوشکاری موجود بوده و عرضه می گردد